Muốn không bị rớt lại đằng sau, Việt Nam cần phát triển tiền kỹ thuật số
Trong khi các quốc gia khác đang gấp rút chạy đua nghiên cứu và thử nghiệm tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (Central Bank Digital Currency – CBDC), thì Việt Nam dường như vẫn còn rất “từ từ” trong việc nghiên cứu, chấp thuận tiền, tài sản kỹ thuật số. Để nền kinh tế không bị rớt lại phía sau, Việt Nam phải nỗ lực tham gia dòng chảy này…

Dân số trẻ, mức độ phủ sóng Internet cao, và sự phổ biến của các thiết bị di động tại Việt Nam sẽ là những tiền đề vững chắc cho Việt Nam thúc đẩy sự thành công của đồng tiền.
Trong những năm gần đây, tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương đã và đang được nghiên cứu, phát triển ngày càng rộng rãi trên phạm vi toàn cầu vì những lợi ích trong thanh toán trong nước và xuyên biên giới một cách nhanh chóng, an toàn với chi phí thấp hơn tiền giấy.
XU HƯỚNG THỜI ĐẠI
CBDC có thể do ngân hàng trung ương phát hành, quản lý hoặc cấp phép. Hiện nay, phần lớn các dự án CBDC đều sử dụng công nghệ blockchain làm nền tảng.
Theo thống kê của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) thực hiện năm 2021, 86% số ngân hàng trả lời đã thực hiện nghiên cứu về các tác động tiềm tàng của CBDC đối với nền kinh tế. Điều đặc biệt là các quốc gia đang phát triển và mới nổi đang năng động hơn so với các quốc gia phát triển với việc thúc đẩy CBDC bán lẻ, loại tiền kỹ thuật số tương đương với tiền giấy, do doanh nghiệp và người tiêu dùng nắm giữ để thanh toán, trao đổi.
Tại châu Á, các quốc gia đi đầu về CBDC bao gồm Trung Quốc, Campuchia, và Hàn Quốc.
Đồng e-CNY của Trung Quốc đã bắt đầu được nghiên cứu từ 2014, thí điểm ra công chúng từ hồi tháng 4/2020 và đi vào vận hành từ tháng 2/2022 cùng với việc tổ chức Olympic Games mùa đông. Đây là mô hình CBDC tiên tiến nhất hiện nay. Thái Lan bắt đầu thử nghiệm CBDC từ tháng 6/2020, và Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc kế hoạch phát hành CBDC vào tháng 7/2021.
Campuchia và Bahamas là hai quốc gia đầu tiên trên thế giới đưa CBDC vào vận hành chính thức. Ngân hàng Trung ương Campuchia đã bắt đầu nghiên cứu tiền kỹ thuật số từ 2018 nhằm tận dụng việc nhiều người sử dụng điện thoại di động nhưng lại ít người sử dụng tài khoản ngân hàng, thúc đẩy giao dịch tiền Riel, giảm bớt tình trạng đô la hóa tại nước này. Với chủ trương đó, Dự án Bakong, hệ thống thanh toán liên ngân hàng dựa trên công nghệ sổ cái phân tán bắt đầu được thử nghiệm từ năm 2019 và chính thức đi vào vận hành từ 2020. Theo đó, dự án này cho phép các ngân hàng trong nước và các đối tác Malaysia chuyển tiền thuận tiện, và đồng thời thúc đẩy tài chính tại các vùng nông thôn, tăng cường khả năng tiếp cận vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.
Không giống như các quốc gia đang phát triển và mới nổi, các quốc gia phát triển hiện đang tập trung nhiều hơn vào mảng CBDC bán buôn áp dụng giữa các tổ chức tài chính, chủ yếu được sử dụng với mục đích thanh toán liên ngân hàng. Mặc dù tới nay chưa có CBDC bán buôn nào hoàn thiện, khoảng 70% các dự án bán buôn đã được chạy thử nghiệm. Theo kế hoạch, dự kiến trong nửa đầu năm 2022, Liên minh châu Âu (EU) sẽ công bố kết quả về việc sử dụng CBDC cho thanh toán quốc tế, và tháng 10/2023, EU sẽ có kết luận về dự án đồng EUR kỹ thuật số.
Tại châu Á, Hongkong, Thái Lan, Singapore và Nhật Bản đang hợp tác trong dự án Inthanon-Lionrock, cho phép các quốc gia thành viên tăng cường khả năng vận hành nội tại, đồng thời thử nghiệm việc thúc đẩy thanh toán và chuyển tiền xuyên biên giới.
Hoa Kỳ trước đây không thực sự mặn mà với việc thúc đẩy CBDC do những lợi thế của đồng USD trong thanh toán quốc tế, nhưng gần đây cũng đã bắt đầu bắt tay vào nghiên cứu các chính sách phát triển công cụ này, công nghệ và những tiềm năng nó mang lại.

Việc chạy đua CBDC là do những lợi ích tiềm năng nó mang lại. CBDC cho phép các bên tham gia vượt qua những khó khăn gặp phải do giao dịch thông qua các bên trung gian, cải thiện hiệu quả và sự an toàn của hệ thống thanh toán mà không cần đi qua tổ chức bù trừ, cho phép thanh toán theo thời gian thực, đồng thời thúc đẩy hiệu quả của nền kinh tế, tránh gian lận và rửa tiền, tài trợ khủng bố, trốn thuế, từ đó thúc đẩy tài chính toàn diện.
CBDC TẠI VIỆT NAM – BẮT KỊP HAY KHÔNG BẮT KỊP?
Trong khi các quốc gia khác đang gấp rút chạy đua nghiên cứu và thử nghiệm CBDC như vậy, Việt Nam dường như vẫn còn rất “từ từ” trong việc nghiên cứu, chấp thuận tiền, tài sản kỹ thuật số.
Việc xây dựng khung pháp lý tiền ảo, tiền điện tử lần đầu được nhắc đến tại Quyết định 1255/QĐ-TTg ngày 21/8/2017 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt đề án hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo. Tuy nhiên, sau đó, Việt Nam không có động thái gì đáng kể ngoài Thông cáo báo chí của Ngân hàng Nhà nước về các biện pháp tăng cường kiểm soát các giao dịch, hoạt động liên quan đến tiền ảo (Chỉ thị 02/2018/CT-NHNN).
Tới năm 2021, Quyết định số 942 ngày 15/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ được ban hành, giao Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, xây dựng và thí điểm tiền ảo dựa trên công nghệ chuỗi khối Blockchain giai đoạn 2021-2023. Cũng trong năm ngoái, Tổ nghiên cứu về tài sản ảo, tiền ảo tại Bộ Tài chính đã được thành lập, nghiên cứu về tài sản ảo, tiền ảo cũng như kinh nghiệm quốc tế trong hoạt động quản lý, giám sát liên quan. Song song, Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu đề tài “Xây dựng khuôn khổ pháp lý quản lý tài sản mã hóa trên thị trường chứng khoán Việt Nam”.
Điều này cho thấy Việt Nam đã có những chủ trương và quyết tâm nhất định trong việc thúc đẩy ứng dụng blockchain và tiền ảo, tiền kỹ thuật số tại Việt Nam, và đây sẽ là tiền đề cho việc xây dựng CBDC tại Việt Nam.
Nỗ lực này là thực sự cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam, theo thống kê của Statista, là một trong số những quốc gia có số người đã sử dụng hoặc sở hữu tiền mã hóa nhiều nhất thế giới.
Điều này cho thấy, nhu cầu của thị trường đối với việc sở hữu, giao dịch tiền kỹ thuật số, tiền ảo tại Việt Nam là phổ biến.
Bên cạnh đó, dân số trẻ, mức độ phủ sóng Internet cao, và sự phổ biến của các thiết bị di động tại Việt Nam sẽ là những tiền đề vững chắc cho Việt Nam thúc đẩy sự thành công của đồng tiền này trong thời gian tới, từ đó thúc đẩy hơn nữa nền tài chính toàn diện và nền kinh tế số.
Do đó, Việt Nam cần sớm nghiên cứu, ban hành khung pháp lý, cho phép giao dịch, sở hữu tài sản kỹ thuật số, tài sản ảo. Trên cơ sở đó, xây dựng khung quản lý, giám sát tài sản kỹ thuật số, dần tiến tới giao dịch tài sản kỹ thuật số, đặc biệt là cho phép giao dịch tiền kỹ thuật số trên sàn giao dịch hợp pháp.
Cùng với việc nghiên cứu triển khai CBDC này, Việt Nam sẽ phải tính đến nhiều khía cạnh khi thiết kế CBDC. Bên cạnh các yếu tố liên quan đến hạ tầng, công nghệ, cho phép CBDC được chuyển nhượng và sử dụng làm công cụ thanh toán, cần tính tới tác động của nó đối với việc ra quyết định của ngân hàng trung ương liên quan đến chính sách tiền tệ…
Trong quá trình xây dựng CBDC, việc hợp tác, học hỏi các quốc gia đi trước nhằm rút ngắn thời gian nghiên cứu, thử nghiệm tại Việt Nam.
Tin tức nổi bật về thị trường crypto Quốc Tế
Tin tức thị trường crypto: Tin tức đầu tư
▶ Công ty đầu tư khởi nghiệp lớn Bain Capital Ventures đã thông báo rằng họ đang tung ra một quỹ trị giá 560 triệu USD tập trung hoàn toàn vào các nỗ lực liên quan đến tiền điện tử. Họ nói thêm rằng quỹ sẽ hỗ trợ các công ty mà quỹ đầu tư vào bằng các quyết định kinh tế và kỹ thuật quan trọng, tham gia vào quản trị chuỗi và cung cấp tính thanh khoản khi thích hợp qua các giai đoạn vốn.
▶ Avalanche Foundation cho biết họ đã tung ra Avalanche Multiverse, một chương trình khuyến khích lên tới 290 triệu USD (lên đến AVAX 4 triệu) tập trung vào việc đẩy nhanh việc áp dụng và phát triển chức năng “mạng con” mới của mình, giúp cho phép một hệ sinh thái phong phú gồm các blockchain dành riêng cho ứng dụng có thể mở rộng. Ban đầu, chương trình tập trung vào việc hỗ trợ các hệ sinh thái mới bao gồm, nhưng không giới hạn, trò chơi hỗ trợ blockchain, DeFi, NFT và các trường hợp sử dụng tổ chức, họ nói thêm.
▶ Sàn giao dịch phi tập trung (DEX) WingRiders tự nhiên của Cardano (ADA) đã công bố một vòng tài trợ hạt giống và tư nhân có giá trị không được tiết lộ bao gồm các nhà đầu tư Animoca Brands, Matrixport, Spark Digital Capital, Double Peak và Bitrue.
▶ Công ty khởi nghiệp khai thác Bitcoin Blockmetrix cho biết họ đã huy động được 43 triệu USD vốn chủ sở hữu Series B, nâng tổng số vốn đầu tư mạo hiểm lên 50 triệu USD. Họ cho biết thêm, khoản tài trợ sẽ được sử dụng để mở rộng chiến lược siêu tăng trưởng của Blockmetrix, chủ yếu thông qua việc đảm bảo các giàn khai thác tài sản kỹ thuật số.
▶ VanEck ETF Trust đã đệ trình lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ cho VanEck Digital Assets Mining ETF để theo dõi hoạt động của các công ty khai thác tài sản kỹ thuật số. Họ nói thêm rằng quỹ sẽ không đầu tư vào tài sản kỹ thuật số (bao gồm cả tiền điện tử), thông qua việc sử dụng các dẫn xuất tài sản kỹ thuật số, cũng như trong các đợt chào bán tiền xu ban đầu.
Tin tức thị trường crypto: Tin tức sàn giao dịch
Coinbase đã thông báo rằng họ đang giới thiệu một nhãn thử nghiệm mới trên các trang tài sản và tiết lộ khi thực hiện giao dịch đối với một số tài sản như một nỗ lực nhằm minh bạch hơn. Điều này sẽ bao gồm các tài sản mới được tạo hoặc các mã thông báo ít được biết đến hơn có thể đi kèm với rủi ro giao dịch bổ sung, bao gồm biến động giá cao hơn và gia tăng số lần hủy đơn đặt hàng, họ nói thêm.
Tin tức thị trường crypto: Tin tức về thuế và quy định
Nội các Thái Lan đã nới lỏng các quy định về thuế đối với các khoản đầu tư vào tài sản kỹ thuật số để giúp thúc đẩy và phát triển ngành công nghiệp, điều này sẽ cho phép các nhà giao dịch bù đắp khoản lỗ hàng năm so với lợi nhuận do thuế do đầu tư tiền điện tử và miễn thuế giá trị gia tăng 7% đối với giao dịch tiền điện tử trên theo Reuters. Việc miễn thuế, có hiệu lực từ tháng 4 năm 2022 đến tháng 12 năm 2023, cũng sẽ bao gồm giao dịch tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương bán lẻ do ngân hàng trung ương phát hành, nó nói thêm.
Cơ quan quản lý tài chính của Vương quốc Anh (FCA) đã đưa ra cảnh báo đối với Binance Markets trước việc công ty thanh toán Bifinity của Binance và công ty đầu tư Eqonex bắt đầu hợp tác chiến lược. Cơ quan giám sát nhắc lại rằng Binance Markets không được phép thực hiện một số hoạt động liên quan đến tiền điện tử được quản lý ở Vương quốc Anh mà không có sự đồng ý trước do lo ngại trước đó về việc công ty không có khả năng “được giám sát hiệu quả”, tuyên bố một số sản phẩm của nó gây ra “rủi ro đáng kể” cho các nhà đầu tư.
Tin tức thị trường crypto: Tin tức về NFTs
Các câu lạc bộ Premier League đã thảo luận về một thỏa thuận NFT lớn vào sáng thứ Ba có khả năng chứng kiến 20 câu lạc bộ của giải bóng đá hàng đầu nước Anh này chính thức ra mắt tài sản kỹ thuật số có thương hiệu trong năm có thể trị giá hàng trăm triệu bảng Anh, The Telegraph đưa tin.
Cộng đồng mã thông báo không thể thay thế (NFT) Thế giới của phụ nữ và thế giới trò chơi ảo The Sandbox đã công bố mối quan hệ đối tác trong đó The Sandbox sẽ tài trợ cho WoW Foundation trị giá 25 triệu USD trong 5 năm, thúc đẩy sự toàn diện của phụ nữ thông qua giáo dục và cố vấn. Quỹ sẽ cung cấp các cơ hội phát triển kinh doanh trên các mạng lưới ngày càng tăng của The Sandbox, Animoca Brands và Brinc.
Tin tức thị trường crypto: Tin tức khai thác
Core Scientific đã công bố doanh thu sơ bộ năm 2021 là 515 triệu USD – 545 triệu USD, thu nhập ròng 50 triệu USD – 60 triệu USD và Thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao (EBITDA) đã điều chỉnh là 225 triệu USD – 235 triệu USD. Công ty cho biết họ đã khai thác BTC 981 vào năm ngoái.
Argo Blockchain đã thông báo rằng họ đã khai thác BTC 135 trong tháng 2 năm 2022 so với BTC 172 vào tháng 1 năm 2022 và nói thêm rằng mức giảm là “do tỷ lệ băm trên toàn cầu cao kỷ lục và sự gia tăng độ khó mạng sau đó”. Công ty cũng gặp vấn đề tại các cơ sở của họ ở Mirabel và Baie Comeau, Quebec, cũng như Bắc Dakota, những nơi phải cắt giảm đáng kể do điều kiện mùa đông lạnh giá.
BitNile cho biết họ có kế hoạch mở rộng công suất điện tại trung tâm dữ liệu Michigan của mình lên 300 megawatt, điều này sẽ cho phép các hoạt động khai thác Bitcoin tại cơ sở này vận hành khoảng 90.000 BTC. Sau khi cài đặt, năng lực sản xuất khai thác Bitcoin của công ty được dự đoán là khoảng 12 EH / s, đại diện cho công suất khai thác Bitcoin được ước tính hàng năm là khoảng 19.600 BTC.
TeraWulf bắt đầu hoạt động khai thác tại cơ sở Lake Mariner ở ngoại ô New York, sử dụng hơn 90% năng lượng không carbon, dự kiến sẽ đạt công suất hơn 500 megawatt sau khi hoàn thành. Công ty cũng dự kiến sẽ bắt đầu khai thác tại cơ sở của mình ở Pennsylvania vào đầu quý 3 năm 2022, nơi đặt mục tiêu có tổng công suất khai thác 300 megawatt sử dụng 100% năng lượng không carbon sau khi hoàn thành.
Tin tức thị trường crypto: Tin tức tổng hợp
- Sàn giao dịch tiền điện tử KuCoin đang mở Văn phòng Meta KuCoin, được thiết kế như một sự lặp lại ngược chiều của sàn giao dịch, trong tòa nhà chọc trời Bloktopia. KuCoin nhằm kỷ niệm việc khai trương văn phòng Meta bằng cách khởi chạy các chiến dịch đặt cọc và giao dịch trị giá tổng cộng 300.000 USD bằng BLOK, mã thông báo gốc của dự án Bloktopia.
- Các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán Visa và Mastercard đang chuẩn bị tăng mức phí mà nhiều thương gia lớn phải trả khi họ chấp nhận thẻ tín dụng của người tiêu dùng, Wall Street Journal đưa tin. Theo những người quen thuộc với vấn đề này và một tài liệu được xem bởi The Wall Street Journal, việc tăng phí dự kiến sẽ bắt đầu vào tháng tới.
- Sàn giao dịch tiền điện tử Currency.com cho biết họ đang quyên góp 1 triệu USD để hỗ trợ cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Ukraine. Số tiền này sẽ được phân phối cho bốn tổ chức từ thiện: Hội Chữ thập đỏ Ukraine, Quỹ cứu trợ nhân đạo thuộc Bộ Chính sách xã hội Ukraine, ASAP Rescue và Global Giving.
- Binance đã thông báo rằng họ sẽ không cung cấp thẻ Mastercard và Visa được phát hành tại Nga trên sàn giao dịch kể từ ngày 9 tháng 3 năm 2022. Sàn giao dịch nói thêm rằng tất cả các giao dịch bắt đầu bằng thẻ Mastercard và thẻ Visa bởi các tổ chức tài chính bên ngoài Nga cũng sẽ không khả dụng trong Liên bang Nga trên Binance.
- Hiệp hội Du lịch Phuket Thái Lan (PTA) đang đàm phán với Ngân hàng Trung ương Thái Lan để tìm kiếm các phương thức thanh toán thay thế, bao gồm cả tiền điện tử, cho khách du lịch Nga ở Thái Lan, theo quốc gia Thái Lan, vì Visa và Mastercard đã ngừng sử dụng thẻ tín dụng của Nga ở nước ngoài.
- Tập đoàn ngân hàng đa quốc gia khổng lồ của Tây Ban Nha, Santander Group cho biết họ có mục tiêu cung cấp các khoản vay, được hỗ trợ bởi các mã thông báo dựa trên hàng hóa nông nghiệp, ở Argentina. Ngân hàng đã hợp tác với công ty khởi nghiệp mã hóa Agrotoken cho dự án này.